سه گان نوظهور تعهد، تخصص و تعلق

روزگاری نه چندان دور همگان صحبت از دوگان تعهد و تخصص می کردند و اینکه کدام یک اولویت دارد. آیا اگر فردی به اسلام و انقلاب متعهد بود و تخصص نداشت را می توان در مشاغل حساس به کار گرفت؟ یا باید تنها متخصصان ولو آنان که فاقد تعهد اند را بر مصدر قدرت نشاند؟
دهه های اول انقلاب با طرح این سوال سپری شد و شاید یکی از پاسخ های ارزشمند را شهید چمران ارائه کرد که گفت فردی که از تخصص لازم برای پذیرش مسئولیت برخوردار نیست لاجرم از تعهد لازم نیز برخوردار نخواهد بود و البته تجربه دهه های گذشته نشان داد کسی که ظاهرا تخصص علمی دارد و به اسلام و انقلاب تعهد ندارد نیز در عرصه های مهم و حیاتی کمکی اساسی به پیشبرد اهداف انقلاب نخواهد کرد و نهایتاً عطای وطن را به لقایش خواهد بخشید.
فارغ از اینکه دوگان جعلی تعهد و تخصص منازعه ای بین جریانات فکری و سیاسی به وجود آورد اما باید گفت که در سال های اخیر گویی دوگان تخصص علمی و تعهد ایمانی به مدد الگوهای ناقص دموکراتیک غربی به سه گان تعلق حزبی و جناحی تقلیل یافته است.
به نحوی که این روزها نه اثری از توجه به تعهد است و نه سخنی از تخصص.
سیاست زدگی، قبیله گرایی و کنار رفتن اصول و فراموشی خط مشی های ترسیمی توسط امامین انقلاب اسلامی از دلایل چنین واپس گرایی است که باید در فضایی منطقی و به دور از هیجان و برچسب زنی های خطی و سیاسی آن را تدبیر کرد و الا باید منتظر فجایع مدیریتی جدی در عرصه های متعدد اداره کشور بود که امیرالمومنین علیه السلام فرمود:
علیه السّلام فرمودند:

يستَدَلَّ عَلَي ادبارِ الدُّوَلِ بِاَربَعٍ: تَضييعِ الاُصولِ وَ التَّمَسُّکِ بِالفُرُوعِ وَ َتقديمِ الاَراذِلِ وَ تَاخيرِ الاَفاضِلِ. (غرر الحکم، ص 342)

چهار چيز باعث شکست دولت‌ها می‌شود: ضايع کردن اصول (مسائل مهم)، سرگرم شدن به فروع (امور کم اهميت)، به کار گماردن آدم‌های پست و کنار گذاردن انسان‌های فاضل.

نوشته دکتر میثم لطیفی