پدر مدیریت اسلامی

مولی الموحدین حضرت امیرالمومنین علی (ع) را باید به عنوان پدر مدیریت اسلامی شناخت.
این مسئله از چندین بعد مختلف قابل اثبات است. از یک سو، در عرصه ی اقدام و اجرای مدیریت، مدیریت حضرت علی (ع) بسیار قابل توجه است. باید توجه داشت که ایشان هم در دوران رسول الله به عنوان بازوی اجرایی پیامبر اسلام و هم در دوران حکومت خودشان به عنوان رهبر عالی مسلمین، مدیریت و رهبری جامعه اسلامی را به عهده داشته اند. مدیریت ایشان در هر دوی این برهه های تاریخی با موفقیتی شگفت انگیز همراه بوده است.
در دوران پیامبر اسلام، که البته واضح است رهبری و مدیریت عالی بر عهده ی خود رسول الله بوده است، اما مدیریت اجرایی حضرت علی (ع) در جنگ ها، بحران های اجتماعی، مسائل اقتصادی، مسئله کار برای مسلمین و … همگی یگانه دلیل فرهمندی جامعه اسلامی بوده است.
مدیریت حضرت علی (ع) در دوران حکومت خودشان حتی از این نیز شگفت انگیزتر بوده است. تا جایی که بسیاری از مورخین اهل سنت گفته اند، علی بن ابی طالب در شرایطی حکومت جامعه بزرگ اسلامی آن دوران را (که وسعت و جمعیت آن بیش از ده کشور امروزی بوده که ایران بزرگ تنها یکی از آنها بوده است) به عهده گرفت که ده نفر به او ایمان نداشته و یار راستین نداشت.

توان شگفت انگیز حضرت علی (ع) در تربیت نیرو و سازماندهی را ببینید که با وجود اینکه در آغاز کار بیش از ده یار راستین نداشتند؛ پس از کمتر از چند ماه، توانستند یکی از بزرگترین و وفادارترین سازمان های جهان آن روز یعنی شرطه الخمیس را ایجاد کنند.
آشنایی بیشتر با شرطه الخمیس
بعلاوه باید توجه داشت مدیریت معجزه گونه حضرت در اداره جامعه اسلامی، مطابق اندیشه شیعی با استفاده از علوم لدنی و اعجاز نبوده، و ایشان در اداره جامعه تنها از همین وسایل و طرق مادی استفاده می کرده اند. این نکته روشن می سازد، که می توان شیوه مدیریتی ایشان را الگو قرار داده، و برای مدیریت امروز جامعه به کار بست.
در ادامه به بعضی از مهمترین آثاری که به مدیریت از منظر امیرالمومنین پرداخته اند اشاره شده است:

در پایان باید خاطر نشان ساخت، هر چند در برخی آثار علمی مدیریت که نویسندگان آشنایی با مدیریت اسلامی نداشته اند، افراد دیگری را به عنوان پدر مدیریت اسلامی، انتخاب کرده اند، اما سیره قولی و عملی مولی متقیان نشان می دهد که تنها می توان امیرالمومنین را پدر مدیریت اسلامی دانست، و این بالاترین افتخار برای مدیریت اسلامی است.