?مشکل اصلی مساجد ایران کمبود “جا” نیست، کمبود “جان” است!
روحانی بزرگواری گفته‌اند به ازای هر سه هزار نفر یک مسجد داریم؛ روحانی عزیزی گفته‌اند به ازای هر هزار و سیصد نفر یک مسجد داریم؛ روحانی محترم دیگری هم وضعیت سرانه مسجد در کشور را با سایر کشورهای اسلامی مقایسه کرده و نتیجه گرفته‌اند اوضاع خیلی خراب است!
هدف این گزاره‌ها مشخص است: “کشور با بحران کمبود مسجد روبروست و نهادهای مربوطه و خیرین باید برای ساخت مسجد بسیج شوند” این البته فی نفسه کار بدی نیست، اما خوب است این دوستان روحانی که هرکدام به نحوی مسئولیتی در حوزه مساجد نیز دارند و مشخص است آمارهای خوب و البته متفاوتی در این زمینه دارند! پژوهشی هم انجام بدهند تا معلوم شود بصورت میانگین در وعده‌های مختلف (صبح و ظهر و شب)، مساجد موجود میزبان چند نمازگزار است؟
یا بگویند علت دور شدن مساجد از جایگاه و کارکردهای اصیل و تاریخیشان چقدر به کمبود فضای فیزیکی مربوط است؟ یا بفرمایند حضور کمرنگ مردم بویژه جوانان در مساجد چقدر به کمبود جا ارتباط دارد؟ یا آیا آماری هم از بسیار مسجد بدون امام جماعت بویژه در مناطق محروم دارند؟
آنچه در واقعیت برای همگان بخصوص مسجدی ها مشخص است، این است که در خوش‌بینانه ترین حالت ممکن متأسفانه یک دهم آمارهای ذکر شده هم به مسجد نمی‌روند! الان به اغلب مساجد کشور که سر بزنی چیزی کمتر از صد نفر را مشاهده می‌کنی که اکثریت آنها را نیز افراد پا به سن گذاشته تشکیل می‌دهند!
چرایی این اتفاق ناخوشایند البته می تواند موضوع پژوهش و مطالعات علمی و جدی جامعه شناسانه قرار گیرد، اما به شرطی که دست‌اندرکاران عزیز که اغلب روحانی هم هستند پس از چهل سال از نگاه های سنتی صرفاً کمی به پدیده‌های اجتماعی که ریشه‌های پررنگ کیفی دارند دست برداشته و قدری هم به فکر تحول در کیفیت فعالیت فضاهای مذهبی باشند.
مساجد ما امروز بسیار بیشتر از آنکه “جا” نداشته باشند، “جان” ندارند! ائمه جماعات مسن و چندشغله، هیئت امناهای فرتوت و خسته، آلوده شدن فضای مساجد به بازی ها و درگیری ها سیاسی و جناحی، کم توجهی به اقتضائات و نیازهای روز جامعه، برنامه‌های بی حال، خسته‌کننده و محدود به فضای مسجد و… همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا عامه مردم نیازمندی‌های فرهنگی-اجتماعی خود را در فضاهایی غیر از مساجد جستجو کنند.
در چنین اوضاع و احوالی آیا بهتر نیست “روحانیت” معزز اولاً فکری به حال “روح” از دست رفته مساجد موجود کنند و پس آنگاه بدنبال افزایش تعداد مساجد باشند؟!
